این 12 سال سرنوشت‌ساز

پایگاه رهنما:

دوران 12 ساله مدرسه، طلایی‌ترین دوران زندگی هر فرد است؛ دورانی که ذهن و ضمیر آدم‌ها، آماده پذیرش پیام‌های تربیتی است و هر چه را که ببیند و بشنود، در خود ثبت و ضبط می‌کند.

به اعتقاد کارشناسان، اگر در دوران دانش‌آموزی – مخصوصا در سال‌های دبستان – پیام‌های آموزشی و تربیتی به شیوه‌های هنرمندانه و ظریف به کودک و نوجوان منتقل شود، مسیر زندگی آینده او تثبیت می‌شود و دیگر نیاز نیست تا در سال‌های جوانی و میانسالی، با صرف هزینه‌های هنگفت مسائل مختلف را به آنها تفهیم کرد.

کشورهایی هم که در مسیر پیشرفت و توسعه قرار گرفته‌اند، سنگ بنای این کار عظیم را در همان سنین دانش‌آموزی شهروندانشان گذاشته‌اند و میوه آن را هم چشیده‌اند، بنابراین جامعه ما هم ناگزیر از این است که هر تحولی را که مدنظر دارد، از سنین مدرسه طراحی و دنبال کند تا بعد از یک یا دو دهه ثمرات آن را به تدریج برداشت کند.

• دورانی طلایی برای هویت‌سازی

هفته گذشته بود که همزمان با ایام هفته بزرگداشت مقام معلم، جمعی از معلمان نمونه کشوری و مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند.

مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در این دیدار، مثل همیشه، اهمیت آموزش و پرورش و دوران دانش‌آموزی را یادآوری کرده و گفتند: «برای جمهوری اسلامی هیچ فرصتی بهتر از این دوازده سال (دوره دانش‌آموزی) نیست. این دوازده سال بزرگ‌ترین فرصت است برای جمهوری اسلامی که بتواند ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب را به‌درستی به این نسل منتقل کند و هویت اسلامی و ایرانی را در آن نهادینه کند. این رسالت آموزش و پرورش و معلمین است. این فقط یک تعلیم عادی و معمولی نیست، این تعلیم بنیادین است».

مسئله «هویت» در انسان‌ها و دستیابی به این هویت، حلقه مفقوده بسیاری از جوامع است؛ بخاطر همین رهبرمعظم انقلاب در دیدار اخیر به اهمیت نهادینه کردن هویت ملی و دینی در دانش‌آموزان تاکید کردند و گفتند: «ما بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویت ملی بشود. مهم‌تر از علم‌آموزی این است که او احساس هویت بکند، یک انسان با هویت ساخته بشود و احساس اعتماد به نفس ملی پیدا بکند. از عمق جان کودک ما با افتخارات کشور آشنا بشود» و در همین رابطه، به نکته‌ای تلخ و قابل تأمل اشاره کردند.

ایشان این مسئله قابل تأمل و هشدارگونه را یادآوری کردند که «شما بین بچه‌های مدارستان نظرخواهی کنید، ببینید چند درصد دکتر کاظمی ‌آشتیانی را با آن همه خدمات، با آن ارزش وجودی‌ای که این مرد و این جوان داشت ــ جوان هم بود ــ می‌شناسند و مثلاً فرض کنید رونالدو را چند درصد می‌شناسند! گاهی اوقات بچه‌های کوچک خانواده‌ی ما اسم‌هایی را هم می‌آورند که من حتّی نمی‌توانم یاد بگیرم آن اسم‌ها را! قشنگ اینها را می‌شناسند، [می‌دانند] این چه‌کاره است. ما چرا افتخارات ملی خودمان را نمی‌شناسیم؟».

• جای خالی علم نافع

یکی از دغدغه‌های همیشگی خیلی از ماها این بوده و هست که چرا بسیاری از مطالبی که در کتاب‌های درسی دوران مدرسه یاد گرفتیم، یادمان رفته و حتی اگر یادمان هم می‌ماند، عملا به هیچ دردی نمی‌خورد؟! چرا انبوهی از اطلاعات و محفوظات را در آن سال‌ها خواندیم که امروز در زندگی فردی و اجتماعی به کارمان نمی‌آید و یاد گرفتنشان عملا بی‌فایده بوده است؟!

این نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر برای چندمین بار یادآوری کردند و گفتند: «الان در دبیرستان‌ها و شاید دبستان‌های ما دانش‌هایی تدریس می‌شود که هیچ فایده‌ای به حال امروز و آینده دانش‌آموز ندارد. یک ذهنیاتی است که یادشان هم می‌رود. در هیچ مسئله زندگی به این‌ها کمک نمی‌کند. این‌ها را شناسایی و حذف کنید. علم نافع، آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند».

علم نافع و سودمند به قدری اهمیت دارد که در تعالیم دینی، دائما نسبت به آن تاکید شده و انسان‌ها از یادگیری مطالب غیرنافع، به شدت پرهیز داده شده‌اند.

مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در این دیدار، همچنین با تأکید بر اختصاص ساعاتی به آموزش‌های مهارتی بجای مطالب غیرنافع، گفتند: «مسائلی همچون سبک زندگی اسلامی، تعاون و همکاری اجتماعی، مطالعه و تحقیق، فعالیت‌های جهادی، مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و نظم و قانون‌گرایی، از جمله مهارت‌هایی است که باید در مدرسه آموزش داده و از دوران کودکی و نوجوانی در افراد نهادینه شود».